आदरणीय व्यासपीठ, वंदनीय गुरुजन आणि माझ्या प्रिय मित्र-मैत्रिणींनो,
"स्वप्न ते नाहीत जे तुम्हाला झोपेत पडतात, स्वप्न ते आहेत जे तुम्हाला झोपू देत नाहीत."
हे शक्तिशाली शब्द आहेत भारताचे महान सुपुत्र, मिसाईल मॅन आणि माजी राष्ट्रपती, भारतरत्न डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांचे. आज मी तुमच्यासमोर माझ्या सर्वात आवडत्या वैज्ञानिकाबद्दल, म्हणजेच डॉ. कलाम यांच्याबद्दल बोलण्यासाठी उभी आहे. ते केवळ एक वैज्ञानिक नव्हते, तर करोडो भारतीयांसाठी, विशेषतः माझ्यासारख्या विद्यार्थ्यांसाठी एक अखंड प्रेरणास्रोत होते. डॉ. कलाम माझे आवडते वैज्ञानिक आहेत कारण त्यांचे जीवन आपल्याला कठोर परिश्रमाचे महत्त्व शिकवते, त्यांनी देशाला विज्ञानाच्या क्षेत्रात आत्मनिर्भर बनवले आणि त्यांनी आपले संपूर्ण जीवन देशाच्या तरुणांना मार्गदर्शन करण्यासाठी समर्पित केले.
सर्वप्रथम, डॉ. कलाम यांचे जीवन हे कठोर परिश्रम आणि दृढनिश्चयाचे एक उत्तम उदाहरण आहे. त्यांचा जन्म तामिळनाडूतील रामेश्वरम या एका छोट्या गावात, एका सामान्य कुटुंबात झाला होता. त्यांचे बालपण खूप गरिबीत गेले. आपल्या शिक्षणाचा खर्च भागवण्यासाठी ते लहानपणी घरोघरी वर्तमानपत्रे वाटायचे. पण परिस्थितीसमोर त्यांनी कधीही हार मानली नाही. त्यांच्या मनात शिकण्याची आणि काहीतरी नवीन करण्याची प्रचंड इच्छा होती. या इच्छेच्या जोरावरच त्यांनी आपले शिक्षण पूर्ण केले आणि एक महान वैज्ञानिक बनून दाखवले. त्यांची ही कहाणी आपल्याला शिकवते की, आपली परिस्थिती कितीही कठीण असली तरी, जर मनात जिद्द आणि कष्ट करण्याची तयारी असेल, तर आपण कोणतेही यश मिळवू शकतो.
दुसरे म्हणजे, डॉ. कलाम यांनी भारताला संरक्षण आणि अंतराळ विज्ञानाच्या क्षेत्रात एक नवी ओळख दिली. त्यांना 'मिसाईल मॅन ऑफ इंडिया' म्हणून ओळखले जाते. त्यांनी 'अग्नी' आणि 'पृथ्वी' सारखी शक्तिशाली क्षेपणास्त्रे तयार केली, ज्यामुळे भारताची संरक्षण शक्ती अनेक पटींनी वाढली. त्यांच्याच नेतृत्वाखाली भारताने १९९८ मध्ये पोखरण येथे अणुचाचणी यशस्वी केली आणि संपूर्ण जगाला भारताच्या वैज्ञानिक सामर्थ्याची जाणीव करून दिली. त्यांचे हे कार्य केवळ वैज्ञानिक शोध नव्हते, तर ते देशाच्या सुरक्षेसाठी आणि स्वाभिमानासाठी उचललेले एक मोठे पाऊल होते. त्यांनी दाखवून दिले की विज्ञान केवळ प्रयोगशाळेपुरते मर्यादित नसून, ते देशाच्या प्रगतीचे आणि संरक्षणाचे एक महत्त्वाचे शस्त्र आहे.
आणि तिसरा महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे, डॉ. कलाम हे केवळ एक महान वैज्ञानिक आणि राष्ट्रपतीच नव्हते, तर ते एक महान शिक्षक आणि मार्गदर्शक होते. त्यांना मुलांमध्ये राहायला, त्यांच्याशी बोलायला आणि त्यांच्या प्रश्नांना उत्तरे द्यायला खूप आवडायचे. राष्ट्रपती असतानाही, त्यांचा सर्वात आवडता छंद होता तो म्हणजे देशभरातील शाळा-कॉलेजांमध्ये जाऊन विद्यार्थ्यांशी संवाद साधणे. 'विंग्ज ऑफ फायर' आणि 'इग्नाइटेड माइंड्स' यांसारख्या पुस्तकांमधून त्यांनी देशातील तरुणांना मोठी स्वप्ने पाहण्यासाठी आणि ती पूर्ण करण्यासाठी प्रेरित केले. त्यांचे असे मत होते की, देशाचे भविष्य हे वर्गात बसलेल्या मुलांच्या हातात आहे.
शेवटी, मी एवढेच म्हणेन की, डॉ. कलाम यांचे जीवन हे एका दीपस्तंभासारखे आहे, जे आपल्याला नेहमी योग्य मार्ग दाखवत राहील. त्यांनी आपल्याला शिकवले की, मोठे होण्यासाठी मोठे विचार करणे आवश्यक आहे. चला तर मग, आपण सर्वजण मिळून त्यांच्या स्वप्नातील 'विकसित भारत' घडवण्यासाठी प्रयत्न करूया. हीच त्यांना खरी श्रद्धांजली ठरेल.
धन्यवाद!
जय हिंद!
