1. Simple Present Tense (साधा वर्तमान काळ)
ओळख: वाक्याच्या शेवटी 'तो', 'ते', 'तात', 'तेस' इत्यादी (मराठीत) अक्षरे येतात. हा काळ सवयी, त्रिकालबाधित सत्ये आणि सामान्य क्रिया दर्शवण्यासाठी वापरला जातो.
उदा. मी पुस्तक वाचतो .(I read Book)
ते पुस्तक वाचतात. (They read book)
तु पुस्तक वाचतोस. (You read book)रचना (Structures):
1. होकारार्थी वाक्य (Affirmative Sentence):
Formula: Subject + V1 (क्रियापदाचे पहिले रूप) + (s/es) + Object.
नियम (s/es चा वापर):
जर कर्ता (Subject) 'He', 'She', 'It' किंवा कोणतेही एकवचनी नाव (Third Person Singular) असेल, तरच क्रियापदाला (V1) 's' किंवा 'es' प्रत्यय लागतो.
जर कर्ता 'I', 'We', 'You', 'They' किंवा अनेकवचनी असेल, तर क्रियापदाला 's/es' लागत नाही (फक्त V1).
'es' कधी वापरावा?
जर क्रियापदाचा शेवट 'o', 'ss', 'sh', 'ch', 'x', 'z' ने होत असेल, तर 'es' लागतो. (उदा. go -> goes, pass -> passes, watch -> watches, mix -> mixes).
जर क्रियापदाचा शेवट 'y' ने होत असेल आणि त्याआधी व्यंजन (consonant) असेल, तर 'y' काढून 'ies' लागतो. (उदा. cry -> cries, try -> tries).
जर 'y' च्या आधी स्वर (vowel: a, e, i, o, u) असेल, तर फक्त 's' लागतो. (उदा. play -> plays, buy -> buys).
उदाहरणे (Examples):
मी क्रिकेट खेळतो. (I play cricket.) - (कर्ता 'I' असल्याने 's' नाही)
तो क्रिकेट खेळतो. (He plays cricket.) - (कर्ता 'He' असल्याने 's' लागला)
ती शाळेत जाते. (She goes to school.) - (कर्ता 'She' आणि 'go' चा शेवट 'o' ने, म्हणून 'es')
ते अभ्यास करतात. (They study.)
2. नकारार्थी वाक्य (Negative Sentence):
Formula: Subject + do/does + not + V1 + Object.
नियम (Do/Does):
कर्ता 'He', 'She', 'It' (Third Person Singular) असल्यास 'does not' (doesn't) वापरतात.
कर्ता 'I', 'We', 'You', 'They' असल्यास 'do not' (don't) वापरतात.
महत्वाची नोंद: नकारार्थी वाक्यात 'does' वापरल्यावर, क्रियापदाला (V1) 's/es' प्रत्यय लावत नाहीत. (कारण 'es' आधीच 'do' ला लागलेला असतो).
उदाहरणे (Examples):
मला चहा आवडत नाही. (I do not like tea.)
त्याला चहा आवडत नाही. (He does not like tea.) - (येथे 'likes' असे होणार नाही)
ते शाळेत जात नाहीत. (They do not go to school.)
3. प्रश्नार्थक वाक्य (Interrogative Sentence - Yes/No Type):
Formula: Do/Does + Subject + V1 + Object?
नियम: वाक्याची सुरुवात 'Do' किंवा 'Does' ने होते. येथेही 'Does' वापरल्यास V1 ला 's/es' लागत नाही.
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही इंग्रजी बोलता का? (Do you speak English?)
ती इंग्रजी बोलते का? (Does she speak English?)
त्यांना संगीत आवडते का? (Do they like music?)
4. प्रश्नार्थक वाक्य (Wh- Type Question):
Formula: Wh-word + Do/Does + Subject + V1 + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही कुठे राहता? (Where do you live?)
तो काय करतो? (What does he do?)
ती शाळेत का जाते? (Why does she go to school?)
साध्या वर्तमान काळाचा वापर (Usage of Simple Present Tense):
1. सवयी किंवा नियमित क्रिया (Habitual or Regular Actions):
उदा: He reads the newspaper every day.
उदा: I wake up at 6 AM.
2. त्रिकालबाधित सत्य (Universal Truths):
उदा: The Sun rises in the East.
उदा: The Earth revolves around the Sun.
3. वैज्ञानिक सिद्धांत किंवा सामान्य सत्य (Scientific Facts / General Truths):
उदा: Water boils at 100°C.
उदा: Honesty is the best policy. (येथे 'is' हे V1 आहे)
4. नियोजित भविष्यकालीन कृती (Planned Future Actions - Timetable):
(जेव्हा भविष्यकाळात एखादी गोष्ट ठरलेल्या वेळेनुसार होणार असते)
उदा: The train leaves at 5 PM tomorrow.
उदा: The school reopens in June.
5. धावते वर्णन (Running Commentary - Sports, News):
उदा: Virat hits the ball, and it goes for a six.
6. म्हणी आणि सुविचार (Proverbs and Sayings):
उदा: A bad workman blames his tools.
7. 'Here' किंवा 'There' ने सुरू होणारी उद्गारवाचक वाक्ये (Exclamatory sentences):
उदा: Here comes the bus!
उदा: There she goes!
ओळखण्याच्या खुणा (Keywords/Adverbs of Frequency):
always, usually, often, sometimes, generally, seldom, rarely, never, every day, every week, daily, occasionally, frequently.
उदा: He always speaks the truth.
उदा: They rarely come here.
2. Present Continuous Tense (चालू वर्तमान काळ)
ओळख: एखादी क्रिया सध्या (बोलण्याच्या क्षणी) चालू आहे. (मराठीत: 'त आहे', 'त आहेत')
रचना (Structures):
1. होकारार्थी वाक्य (Affirmative Sentence):
Formula: Subject + am/is/are + V-ing (V4) + Object.
नियम (am/is/are):
I -> am
He, She, It, एकवचनी नाव -> is
We, You, They, अनेकवचनी नाव -> are
V-ing (V4): क्रियापदाच्या पहिल्या रूपाला 'ing' प्रत्यय लावणे.
उदाहरणे (Examples):
मी पत्र लिहीत आहे. (I am writing a letter.)
ती अभ्यास करत आहे. (She is studying.)
ते क्रिकेट खेळत आहेत. (They are playing cricket.)
2. नकारार्थी वाक्य (Negative Sentence):
Formula: Subject + am/is/are + not + V-ing + Object.
उदाहरणे (Examples):
मी पत्र लिहीत नाही. (I am not writing a letter.)
ती अभ्यास करत नाही. (She is not studying / She isn't studying.)
ते खेळत नाहीत. (They are not playing / They aren't playing.)
3. प्रश्नार्थक वाक्य (Interrogative Sentence - Yes/No Type):
Formula: Am/Is/Are + Subject + V-ing + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही पत्र लिहीत आहात का? (Are you writing a letter?)
तो अभ्यास करत आहे का? (Is he studying?)
ते खेळत आहेत का? (Are they playing?)
4. प्रश्नार्थक वाक्य (Wh- Type Question):
Formula: Wh-word + Am/Is/Are + Subject + V-ing + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही काय करत आहात? (What are you doing?)
ती का रडत आहे? (Why is she crying?)
ते कुठे जात आहेत? (Where are they going?)
'ing' लावण्याचे नियम (Rules for adding 'ing'):
जर क्रियापदाच्या शेवटी 'e' असेल, तर 'e' काढून 'ing' लावा. (उदा: come -> coming, write -> writing, dance -> dancing)
जर क्रियापदाच्या शेवटी व्यंजन (Consonant) असेल आणि त्याआधी एकच स्वर (Vowel) असेल (CVC pattern), तर शेवटचे व्यंजन दुप्पट (double) करून 'ing' लावा. (उदा: run -> running, sit -> sitting, stop -> stopping)
जर क्रियापदाच्या शेवटी 'ie' असेल, तर 'ie' काढून 'y' लावा आणि मग 'ing' लावा. (उदा: lie -> lying, die -> dying)
चालू वर्तमान काळाचा वापर (Usage of Present Continuous Tense):
1. बोलण्याच्या क्षणी चालू असलेली क्रिया (Action happening at the time of speaking):
उदा: I am teaching English now.
उदा: Look! The baby is sleeping.
उदा: Listen! Someone is knocking on the door.
2. सध्या चालू असलेली क्रिया (पण बोलताना नाही) (Action in progress but not necessarily at the moment of speaking):
(एखादी क्रिया जी 'आजकाल' (these days) चालू आहे.)
उदा: He is writing a novel these days. (तो सध्या कादंबरी लिहीत आहे - कदाचित बोलताना नाही, पण ती क्रिया प्रगतीत आहे)
उदा: I am preparing for the TET exam.
3. नजीकचा नियोजित भविष्यकाळ (Near future definite plan):
(भविष्यातील पक्की योजना सांगण्यासाठी)
उदा: I am going to Mumbai tomorrow.
उदा: They are getting married next week.
4. वारंवार घडणारी त्रासदायक सवय (Annoying habits - using 'always'):
(जेव्हा एखादी गोष्ट सतत घडते आणि ती त्रासदायक असते, तेव्हा 'always' सोबत हा काळ वापरतात)
उदा: He is always losing his keys. (तो नेहमीच त्याच्या चाव्या हरवत असतो)
उदा: She is always complaining about her job.
Stative Verbs (स्थिती दर्शक क्रियापदे):
महत्वाची नोंद: काही क्रियापदे 'स्थिती' (state) दर्शवतात, 'क्रिया' (action) नाही. अशी क्रियापदे सहसा Present Continuous Tense मध्ये वापरली जात नाहीत. ती Simple Present Tense मध्येच वापरतात.
Verbs of Perception (संवेदना): see, hear, smell, taste, feel
Verbs of Emotion (भावना): love, hate, like, dislike, want, wish, desire, hope
Verbs of Possession (मालकी): have, own, belong, possess
Verbs of Thinking (विचार): know, believe, understand, remember, forget, mean
Other Verbs: seem, appear, cost, need
चुकीची वाक्ये (Incorrect):
I am knowing the answer.
She is having a car.
He is loving his mother.
बरोबर वाक्ये (Correct):
I know the answer. (Simple Present)
She has a car. (Simple Present)
He loves his mother. (Simple Present)
ओळखण्याच्या खुणा (Keywords/Adverbs):
now, right now, at present, at this moment, currently, Look!, Listen!, Stop!
उदा: She is reading a book now.
उदा: Look! It is raining.
3. Present Perfect Tense (पूर्ण वर्तमान काळ)
ओळख: एखादी क्रिया नुकतीच पूर्ण झालेली आहे, किंवा भूतकाळात झाली पण तिचा परिणाम/संबंध वर्तमानाशी आहे. (मराठीत: 'ला आहे', 'ले आहेत')
रचना (Structures):
1. होकारार्थी वाक्य (Affirmative Sentence):
Formula: Subject + has/have + V3 (Past Participle) + Object.
नियम (Has/Have):
He, She, It, एकवचनी नाव -> has
I, We, You, They, अनेकवचनी नाव -> have
V3 (Past ParticDiple): क्रियापदाचे तिसरे रूप. (उदा: go-went-gone, write-wrote-written, play-played-played)
उदाहरणे (Examples):
मी माझे काम पूर्ण केले आहे. (I have finished my work.)
त्याने पत्र लिहिले आहे. (He has written a letter.)
ते आले आहेत. (They have come.)
2. नकारार्थी वाक्य (Negative Sentence):
Formula: Subject + has/have + not + V3 + Object.
उदाहरणे (Examples):
मी माझे काम पूर्ण केलेले नाही. (I have not (haven't) finished my work.)
तो अजून आलेला नाही. (He has not (hasn't) come yet.)
3. प्रश्नार्थक वाक्य (Interrogative Sentence - Yes/No Type):
Formula: Has/Have + Subject + V3 + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही कधी ताजमहाल पाहिला आहे का? (Have you ever seen the Taj Mahal?)
तिने जेवण केले आहे का? (Has she eaten her lunch?)
4. प्रश्नार्थक वाक्य (Wh- Type Question):
Formula: Wh-word + Has/Have + Subject + V3 + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही काय केले आहे? (What have you done?)
तो कुठे गेला आहे? (Where has he gone?)
पूर्ण वर्तमान काळाचा वापर (Usage of Present Perfect Tense):
1. नुकतीच पूर्ण झालेली क्रिया (Just completed actions):
(जेव्हा क्रिया नुकतीच संपलेली असते)
उदा: I have just finished my dinner.
उदा: The train has already left.
2. भूतकाळातील क्रिया ज्याचा परिणाम वर्तमानात आहे (Past action with a result in the present):
उदा: He has cut his finger. (त्याने बोट कापले आहे - परिणाम: रक्त येत आहे/वेदना होत आहे)
उदा: I have lost my keys. (मी चाव्या हरवल्या आहेत - परिणाम: मी आता आत जाऊ शकत नाही)
3. भूतकाळातील अनुभव (Past experiences - time not specified):
(जेव्हा क्रिया भूतकाळात कधीतरी झाली, पण नक्की वेळ सांगितलेली नसते. अनुभव महत्वाचा असतो)
उदा: I have seen the Taj Mahal. (मी ताजमहाल पाहिला आहे - कधी पाहिला हे महत्त्वाचे नाही)
उदा: She has visited Paris twice.
4. भूतकाळात सुरू झालेली क्रिया जी वर्तमानातही (अपूर्ण) चालू आहे (Action started in past and still continuing - especially with stative verbs):
(यासाठी 'for' आणि 'since' वापरतात, पण क्रियापद Stative Verb असते)
उदा: I have known him for ten years. (मी त्याला दहा वर्षांपासून ओळखतो.)
(येथे 'I have been knowing' असे होत नाही, कारण 'know' हे Stative Verb आहे)
उदा: He has owned this house since 2010.
Simple Past vs. Present Perfect (फरक):
Simple Past (साधा भूतकाळ): क्रिया भूतकाळात एका विशिष्ट वेळी घडली आणि संपली. (Past Time Reference is given).
उदा: I saw the Taj Mahal in 2015. (वेळ 'in 2015' दिली आहे)
उदा: He lost his keys yesterday. (वेळ 'yesterday' दिली आहे)
Present Perfect (पूर्ण वर्तमान काळ): क्रिया भूतकाळात झाली, पण वेळ निश्चित नाही (Time is not specified) किंवा क्रियेचा परिणाम महत्त्वाचा आहे.
उदा: I have seen the Taj Mahal. (वेळ नाही, अनुभव आहे)
उदा: He has lost his keys. (वेळ नाही, परिणाम आहे)
ओळखण्याच्या खुणा (Keywords/Adverbs):
just, recently, already, yet, ever, never, so far, up to now, till now, in my life.
उदा: He has not come yet. ('yet' सहसा नकारार्थी किंवा प्रश्नार्थक वाक्यात येतो)
उदा: I have already finished the work.
4. Present Perfect Continuous Tense (चालू पूर्ण वर्तमान काळ)
ओळख: एखादी क्रिया भूतकाळात सुरू झाली आणि (बोलण्याच्या क्षणी) अजूनही चालूच आहे. (मराठीत: 'त आलेला आहे', 'त आलेली आहे')
रचना (Structures):
1. होकारार्थी वाक्य (Affirmative Sentence):
Formula: Subject + has/have + been + V-ing + Object.
नियम (Has/Have):
He, She, It -> has been
I, We, You, They -> have been
उदाहरणे (Examples):
मी सकाळपासून अभ्यास करत आलेलो आहे. (I have been studying since morning.)
ती दोन तासांपासून गाणी ऐकत आहे. (She has been listening to music for two hours.)
2. नकारार्थी वाक्य (Negative Sentence):
Formula: Subject + has/have + not + been + V-ing + Object.
उदाहरणे (Examples):
तो सकाळपासून अभ्यास करत नाहीये. (He has not (hasn't) been studying since morning.)
ते दोन वर्षांपासून येथे राहत नाहीयेत. (They have not (haven't) been living here for two years.)
3. प्रश्नार्थक वाक्य (Interrogative Sentence - Yes/No Type):
Formula: Has/Have + Subject + been + V-ing + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही सकाळपासून अभ्यास करत आहात का? (Have you been studying since morning?)
ती दोन तासांपासून झोपली आहे का? (Has she been sleeping for two hours?)
4. प्रश्नार्थक वाक्य (Wh- Type Question):
Formula: Wh-word + Has/Have + Subject + been + V-ing + Object?
उदाहरणे (Examples):
तुम्ही सकाळपासून काय करत आहात? (What have you been doing since morning?)
तो किती वेळ वाट पाहत आहे? (How long has he been waiting?)
चालू पूर्ण वर्तमान काळाचा वापर (Usage):
1. भूतकाळात सुरू झालेली आणि अजूनही चालू असलेली क्रिया (Action started in the past and is still continuing):
या काळात क्रिया किती वेळ (Duration) चालू आहे हे सांगणे महत्त्वाचे असते.
उदा: I have been teaching English for ten years. (मी दहा वर्षांपासून इंग्रजी शिकवत आहे - आणि अजूनही शिकवतो)
उदा: It has been raining since last night. (काल रात्रीपासून पाऊस पडत आहे - आणि अजूनही चालू आहे)
2. नुकतीच संपलेली क्रिया जिचा परिणाम (थकवा/पुरावा) दिसतो (Action just finished, but its result (e.g., tiredness) is visible):
उदा: Why are your clothes dirty? (तुझे कपडे का मळले आहेत?)
B: I have been cleaning the garage. (मी गॅरेज साफ करत होतो - क्रिया नुकतीच संपली, पण परिणाम (मळके कपडे) दिसत आहे)
'For' आणि 'Since' चा वापर (TET साठी अत्यंत महत्त्वाचे):
हा काळ नेहमी कालावधी (Duration) दर्शवतो, त्यासाठी 'For' किंवा 'Since' वापरतात.
For (कालावधी दर्शवतो - Period of Time):
'For' नंतर एकूण कालावधी येतो (उदा. दोन तास, चार दिवस, दहा वर्षे). 'किती वेळ?' याचे उत्तर मिळते.
For + number + time (hour/day/week/month/year)
उदाहरणे:
for two hours
for ten days
for three months
for five years
for a long time
Since (सुरुवातीची वेळ दर्शवतो - Point of Time):
'Since' नंतर क्रिया सुरू होण्याची निश्चित वेळ/क्षण येतो (उदा. सकाळपासून, १९९० पासून, कालपासून). 'कधीपासून?' याचे उत्तर मिळते.
उदाहरणे:
since 8 o'clock
since morning / since last night
since Monday / since last week
since 1990 / since 2015
since yesterday
वाक्यातील वापर:
He has been working for four hours. (तो चार तासांपासून काम करत आहे.)
He has been working since 4 PM. (तो दुपारी ४ वाजल्यापासून काम करत आहे.)
ओळखण्याच्या खुणा (Keywords):
for..., since..., how long, all day, all morning.
उदा: How long have you been waiting here?
5. Present Tense - तुलनात्मक तक्ता (Comparative Chart)
| Tense (काळ) | Formula (रचना) | मुख्य वापर (Marathi) | Example (उदाहरण) | Keywords (ओळख) |
| Simple Present | S + V1 (s/es) + O | सवय, त्रिकालबाधित सत्य | He plays cricket daily. | always, usually, every day, often, sometimes |
| Present Continuous | S + am/is/are + V-ing + O | सध्या चालू असलेली क्रिया | He is playing cricket now. | now, right now, at this moment, Look!, Listen! |
| Present Perfect | S + has/have + V3 + O | नुकतीच पूर्ण क्रिया, अनुभव | He has played cricket. | just, already, yet, recently, ever, never |
| Present Perfect Continuous | S + has/have + been + V-ing + O | पूर्वी सुरू होऊन अजूनही चालू | He has been playing cricket since morning. | for, since, how long, all day |
