आदरणीय व्यासपीठ, वंदनीय गुरुजन आणि माझ्या प्रिय मित्र-मैत्रिणींनो,
आज आपण सर्वजण आपल्या देशाचा स्वातंत्र्य दिन साजरा करण्यासाठी एकत्र जमलो आहोत. जेव्हा आपण 'देशभक्ती' हा शब्द ऐकतो, तेव्हा आपल्या डोळ्यासमोर येतात सीमेवर लढणारे शूर सैनिक, हातात तिरंगा घेऊन काढलेली प्रभातफेरी आणि छाती अभिमानाने फुलून येणारे राष्ट्रगीत. पण मित्रांनो, देशभक्ती केवळ एवढ्यापुरती मर्यादित आहे का? सीमेवर लढणारा सैनिक जसा देशाचे रक्षण करतो, तसेच आपल्या देशाच्या मातीचे, पाण्याचे आणि हवेचे रक्षण करणारा नागरिकही एक सैनिकच असतो. म्हणूनच, आज माझ्या भाषणाचा विषय आहे - 'पर्यावरण संरक्षण: एक देशभक्ती'.
आपण आपल्या देशाला 'भारत माता' म्हणतो. ही माता म्हणजे काय? ही माता म्हणजे आपल्या देशाची जमीन, इथल्या नद्या, इथले डोंगर, आणि इथली हवा. आपल्या स्वातंत्र्यसैनिकांनी याच भारत मातेला इंग्रजांच्या गुलामगिरीतून मुक्त करण्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती दिली. ही तीच माती आहे, जिच्यासाठी भगतसिंग हसत हसत फासावर गेले. गंगा, यमुना, गोदावरी या त्याच नद्या आहेत, ज्यांना आपण पवित्र मानतो. आता विचार करा, याच मातेच्या कुशीत आपण प्लास्टिक आणि कचरा फेकत आहोत, याच पवित्र नद्यांमध्ये आपण गटाराचे पाणी सोडत आहोत. मग आपण स्वतःला देशभक्त कसे म्हणवू शकतो? आपल्या भारत मातेचे रक्षण करणे, तिला स्वच्छ आणि सुंदर ठेवणे, हीच खरी देशभक्ती आहे.
देशभक्ती म्हणजे केवळ देशाच्या सीमेचे रक्षण करणे नाही, तर देशातील लोकांचे रक्षण करणे सुद्धा आहे. आज प्रदूषणाने आपल्या देशातील लोकांचे आरोग्य धोक्यात आणले आहे. प्रदूषित हवेमुळे लाखो लोकांना दमा आणि कॅन्सरसारखे आजार होत आहेत. दूषित पाण्यामुळे अनेक गावांमध्ये साथीचे रोग पसरत आहेत. एक खरा देशभक्त आपल्या देशबांधवांना अशा संकटात पाहू शकतो का? नाही. म्हणून, प्रदूषण कमी करण्यासाठी प्रयत्न करणे, झाडे लावणे, आणि लोकांना पर्यावरणाबद्दल जागरूक करणे, हे सुद्धा देशसेवेचेच एक रूप आहे. एक निरोगी समाजच एका शक्तिशाली राष्ट्राचे निर्माण करू शकतो.
आणि तिसरा महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे, आपल्या भविष्याचा विचार. आपले स्वातंत्र्यसैनिक एका अशा भारतासाठी लढले, जिथे येणारी प्रत्येक पिढी सुखाने आणि सन्मानाने जगेल. पण आपण आपल्या पुढच्या पिढीला काय देणार आहोत? प्रदूषित हवा, विषारी पाणी आणि कचऱ्याचे डोंगर? नाही. खरा देशभक्त तोच असतो, जो केवळ वर्तमानाचा नाही, तर भविष्याचाही विचार करतो. आज आपण लावलेले एक झाड, हे आपल्या येणाऱ्या पिढीसाठी शुद्ध श्वासाचे वरदान ठरेल. आज आपण वाचवलेला पाण्याचा प्रत्येक थेंब, हा आपल्या देशाचे भविष्य सुरक्षित करेल.
म्हणून, मित्रांनो, चला, आज या स्वातंत्र्यदिनी आपण सर्व मिळून एक शपथ घेऊया. आपण केवळ १५ ऑगस्ट आणि २६ जानेवारीलाच देशभक्ती दाखवणार नाही, तर प्रत्येक दिवशी आपल्या कृतीतून देशभक्ती सिद्ध करू. चला, आपण सर्वजण 'पर्यावरण सैनिक' बनूया आणि आपल्या भारत मातेला स्वच्छ, सुंदर आणि सुजलाम-सुफलाम बनवूया.
धन्यवाद! जय हिंद, जय भारत!
